Çiyan & Kırkayak İlaçlama

Çıyan İlaçlaması Nedir ve Nasıl Uygulanır?

Çıyan ilaçlaması, genellikle sıvı veya toz formda biyosidal içerikli ilaçlarla yapılan profesyonel bir uygulamadır. Duvar dipleri, çatlaklar, süpürgelikler, nemli ve karanlık bölgeler hedeflenir. Dış mekanlarda temel çevresi ve bahçeler ilaçlanabilir; iç mekanlarda ULV sisleme veya spot uygulamalar yapılır.

Çıyan İlaçlaması Hangi Alanlarda Uygulanmalı?

Çıyanlar özellikle nemli, karanlık ve rutubetli ortamlarda; bodrum, garaj, banyo, mutfak, depo, süpürgelik ve pencere altlarında görülür. Ayrıca bahçelerde taş altı, yaprak yığımı gibi saklanma alanları da ilgi çeker.

İlaçlama Sonrası Havalandırma Süresi

İlaçlamadan 4-5 saat sonra havalandırma önerilir, ardından ev güvenle kullanılabilir.

Temizlik ve İlaçlama Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Sıvı ilaçlama sonrası en az 7 gün boyunca ıslak temizlik önerilmez, ilaç etkisini sürdürür.
• Jel uygulaması sonrası temizlik gerekmez.

Çıyanlar Eve Nasıl Girer ve Neden Tekrar Görülebilir?

Çıyanlar çatlak, delik ve gider boğazlarından içeri girebilir. Ayrıca başka haşerelere olan besin ihtiyaçları nedeniyle de evlere girebilirler. Giriş noktalarının kapatılması ve ortamın nem kontrolü, tekrar oluşumu önlemeye yardımcı olur.

İlaçlama Sağlığa Zararlı mı?

İyi ilaçlama firmaları, Sağlık Bakanlığı onaylı, kokusuz ve ev dostu ürünler kullanır. Doğru uygulandığında insan sağlığına zarar vermez.

Çıyan Sokması Tehlikeli midir?

Çıyan sokması genellikle acı verici olup şişlik ve kızarıklık yaratabilir. Bazı türler zehirli olabilir ve alerjik veya ciddi reaksiyonlara yol açabilir. Özellikle çocuklar ve hassas bireyler dikkatli olmalı; ısırık sonrası sabunlu suyla temizlenmeli ve gerekirse tıbbi yardım alınmalıdır.

Kırkayak Nedir ve Zararlı mıdır?

Kırkayaklar, nemli ve karanlık ortamlarda yaşayan çok bacaklı eklem bacaklılardır. Genellikle ev için doğrudan tehlike oluşturmazlar; insanları sokmaz veya ısırmazlar. Ancak bazı türlerin salgıladığı sıvılar ciltte yanma ve tahrişe neden olabilir. Sayıca fazla olmaları psikolojik rahatsızlık yaratabilir.

Kırkayaklar Evde Nerelerde Barınırlar?

Evlerde bodrum, banyo, lavabo altı, gider çevresi, süpürgelik altı gibi nemli ve karanlık alanlarda görülürler. Bahçelerde ise çürümüş yapraklar ve taş altları gibi ortamlarda barınırlar.

İlaçlama Sonrası Ne Zaman Evde Kalınabilir?

Uygulama sonrası ortam genellikle 2 saat kapalı tutulmalı, ardından havalandırılarak güvenle kullanılabilir.

Tek Seferlik İlaçlama Yeterli midir?

Barınma alanları iyi tespit edilip iyice ilaçlanırsa tek uygulama yeterli olabilir. Ancak bazı durumlarda ikinci uygulama gerekebilir.

İkinci İlaçlama ve Temizlik

• Yumurta kalması durumunda ikinci ilaçlama 10–21 gün sonra tercih edilir.
• Jel uygulaması sonrası temizlik gerekmez.
• Sıvı uygulama sonrası 21–25 gün boyunca ıslak temizlikten kaçınılmalıdır.

Kırkayakların Evden Uzaklaştırılmasında Doğal Yöntemler

Nem kontrolü, bahçedeki çürümüş organik maddelerin temizliği ve çatlakların kapatılması kırkayakların çekici ortamını ortadan kaldırır.

Kırkayakları İlaçsız Nasıl Engelleriz?

• Gider aralıklarının kapatılması.
• Dış çevrede yaprak ve gübre yığınlarının uzaklaştırılması.
• Nemli alanların kurutulması.
• Ev çevresinin temiz tutulması.

Çıyan ve Kırkayak İlaçlama Yöntemleri

Yoğunluk ve Tür Tespiti

Çiyan mı (hızlı, etçil) yoksa kırkayak mı (yavaş, otçul) olduğu belirlenir.

Çevresel Önlemler

• Nemli alanların kurutulması ve sızıntıların tamiri.
• Bahçede taş ve odun yığınlarının kaldırılması.
• Kapı altı süpürgelikleri ve giderlere tel veya kapak önerilir.

İlaç Seçimi

• Çıyan için: Temas + kalıcı etkili insektisitler (pyrethroid grubu: deltamethrin, lambda-cyhalothrin, cypermethrin).
• Kırkayak için: Kalıcı yüzey etkili insektisitler + gerekirse dış çevre bariyer uygulaması.
• Formülasyon: SC (süspansiyon konsantre) veya EC (emülsiyon konsantre) tercih edilir. Toz form (WP) sadece çatlak ve yarık tozlamasında kullanılır.

Uygulama Teknikleri

Çıyan İlaçlaması (İç Mekân)

1. Püskürtme (Residual Spray): Duvar dipleri, fayans araları, lavabo altları, bodrum duvarları. Çatlak, yarık ve nemli alanlara düşük basınçlı pompa ile uygulanır.
2. Tozlama: Çok dar çatlaklara insektisit tozu (örneğin permethrin WP) uygulanabilir.

Çıyan İlaçlaması (Dış Mekân)

1. Çevre Bariyer Uygulaması: Bina çevresi, bahçe taşlıkları, duvar diplerine 1–2 metre genişlikte insektisit bariyeri oluşturulur.
2. ULV (Soğuk Sisleme): Yoğun kırkayak ve çıyan popülasyonlarında depo, bodrum veya geniş bahçe alanında ULV cihazıyla uygulanır.

Güvenlik Önlemleri

• İlaçlama sırasında koruyucu kıyafet, maske ve eldiven kullanılır.
• İç mekânda ilaçlama sonrası alan 2-4 saat kapalı tutulur, ardından havalandırılır.
• Evcil hayvanlar ve çocuklar uygulama süresince uzaklaştırılır.

Kontrol ve Takip

• İlk uygulamadan 7–10 gün sonra kontrol yapılır.
• Çıyan yoğunluğu devam ederse ikinci uygulama yapılır.